អ្វីទៅជាជំងឺថប់បារម្ភ?

ជំងឺថប់បារម្ភ (Anxiety Disorder) គឺជាជំងឺផ្លូវចិត្តមួយដែលបង្កឲ្យមនុស្សមានអារម្មណ៍ព្រួយបារម្ភខ្លាំង ហើយអារម្មណ៍នោះមិនធម្មតា ដូចជា៖ ព្រួយបារម្ភចំពោះអ្វីដែលមិនទាន់កើតឡើង ឬបារម្ភលើបញ្ហាតិចតួចយ៉ាងខ្លាំង។ វាអាចប៉ះពាល់ដល់ជីវិតប្រចាំថ្ងៃ រួមទាំងការងារ ការសិក្សា និងទំនាក់ទំនងផ្ទាល់ខ្លួន។

រោគសញ្ញាដែលគេជួប
• មានអារម្មណ៍ព្រួយបារម្ភជានិច្ច
• បេះដូងលោតញាប់ជាងធម្មតា
• ខកចិត្ត ឬខ្លាចខ្លាំងពេក• ញ៉ាំច្រើនជាងធម្មតាឬគ្មានអារម្មណ៍ញ៉ាំអី
• មានបញ្ហានឹកស្មាន ឬមិនអាចផ្ដោតអារម្មណ៍

• ឈឺក្បាល ឈឺពោះ
• មិនអាចដេកលក់ ឬដេកមិនស្កប់

ប្រភេទនៃជំងឺថប់បារម្ភ
1. Generalized Anxiety Disorder (GAD) – ព្រួយបារម្ភជាច្រើនរឿងក្នុងពេលតែមួយ
2. Panic Disorder – មានជំងឺខ្លាចដល់ការស្លាប់ (panic attack) ដោយរំភើបខ្លាំង
3. Social Anxiety Disorder – ខ្លាចនឹងស្ថានភាពសង្គម ឬប៉ះពាល់គេ
4. Phobias – ខ្លាចអ្វីមួយយ៉ាងខ្លាំង (ឧ. ខ្លាចកម្ពស់ ខ្លាចសត្វខ្លះ)
5. Obsessive-Compulsive Disorder (OCD) – មានគំនិតរំខាននិងសកម្មភាពត្រូវធ្វើរំងាស់ៗ
6. Post-Traumatic Stress Disorder (PTSD) – ជំងឺបន្ទាប់ពីជួបព្រឹត្តិការណ៍ដែលបង្កការភ័យខ្លាច

 

របៀបព្យាបាល
• ការពិគ្រោះយោបល់ជាមួយអ្នកជំនាញផ្លូវចិត្ត (Therapy): ឧ. CBT (Cognitive Behavioral Therapy)
• ថ្នាំ: ឧ. Antidepressants, Anti-anxiety medication
• អនាម័យផ្លូវចិត្ត: អនុវត្តសមាធិ, ហាត់ប្រាណ, កាត់បន្ថយកាហ្វេអ៊ីន និងអាល់កុល

✅ វិធីគ្រប់គ្រងអារម្មណ៍ប្រចាំថ្ងៃ

1. 🧘‍♀️ ហាត់សមាធិ (Meditation)

• ចំណាយពេល 5–10 នាទីរៀងរាល់ថ្ងៃដើម្បីផ្តោតលើការដកដង្ហើម។

• វាជួយបន្ថយសំពាធ និងជួយផ្តល់ភាពដឹងខ្លួន (mindfulness)។

2. 📖 សរសេរជីវប្រវត្តិប្រចាំថ្ងៃ (Journaling)
• សរសេរអំពីអារម្មណ៍របស់អ្នករាល់ថ្ងៃ។
• វាជួយធ្វើឲ្យអ្នកដឹងពីអ្វីដែលបង្កអារម្មណ៍អវិជ្ជមាន និងស្វែងរកដំណោះស្រាយ។

3. 🚶‍♀️ ហាត់ប្រាណជារឿយៗ
• ដើរលំហែគ្រប់ពេលទំនេរ ឬហាត់ប្រាណស្រួលៗដូចជា Yoga, Stretching។
• ការហាត់ប្រាណជួយបញ្ចេញ Hormone សុទ្ធ (endorphins) ដែលធ្វើឲ្យសប្បាយចិត្ត។

4. 🧠 ប្តេជ្ញាចិត្តគិតវិជ្ជមាន (Positive Thinking)
• អានអត្ថបទវិជ្ជមាន។
• និយាយជាមួយខ្លួនឯងដោយសំឡេងល្អៗ (self-affirmation):
• “ខ្ញុំធ្វើអ្វីបាន!”
• “ខ្ញុំសមនឹងទទួលបានភាពសុខភាព!”

5. ☎️ ជជែកជាមួយមនុស្សដែលអ្នកទុកចិត្ត
• កុំទុកអារម្មណ៍ក្នុងចិត្តពេក។
• ជជែកជាមួយមិត្តភក្តិឬគ្រួសារដែលយល់ និងគាំទ្រអ្នក។

6. ⏰ គ្រប់គ្រងពេលវេលា
• រៀបចំកាលវិភាគច្បាស់លាស់
• កុំផ្តល់ការងារច្រើនពេកដល់ខ្លួនឯង

7. 📱 កាត់បន្ថយការប្រើសារព័ត៌មានសង្គម
• បើសិនជាវាបង្កអារម្មណ៍អវិជ្ជមាន ឬការប្រៀបធៀបខ្លួនឯង
• ប្រើពេលនោះទៅធ្វើអ្វីដែលអ្នកចូលចិត្ត

⸻

🔁 ឧទាហរណ៍ការអនុវត្តក្នុងមួយថ្ងៃ

ព្រឹក:
• ដកដង្ហើមជាអ្នកដឹកនាំអារម្មណ៍ (5នាទី)
• និយាយ positive affirmation “ថ្ងៃនេះខ្ញុំនឹងមានសុភមង្គល”

ពេលថ្ងៃ:
• ចំណាយពេល 15នាទីដើរលំហែ ឬស្តាប់តន្រ្តីស្ងប់ស្ងាត់

ល្ងាច:
• សរសេរចំណាប់អារម្មណ៍ថ្ងៃនេះ
• អនុវត្តសមាធិ 5នាទី មុនចូលគេង